محسن صاحبی، دکتری فیزیولوژی ورزشی گرایش عصب و عضله
مکمل چربی سوز چیست؟
اصطلاح «چربی سوز» برای توصیف مکمل‌های غذایی استفاده می‌شود که ادعا می‌کنند: متابولیسم چربی یا مصرف انرژی را به شدت افزایش می‌دهند، جذب چربی را مختل می‌کنند، کاهش وزن را افزایش می‌دهند، اکسیداسیون چربی را در حین ورزش افزایش می‌دهند، یا به نوعی باعث سازگاری طولانی‌مدت می‌شوند که متابولیسم چربی را تقویت می‌کند.
لیست مکمل هایی که ادعا می شود متابولیسم چربی را افزایش یا بهبود می بخشند طولانی است.
محبوب ترین مکمل های چربی سوز عبارتند از: کافئین، کارنیتین، چای سبز، اسید لینولئیک مزدوج، فورسکولین، کروم، کلپ و فوکوگزانتین.
این روزها بسیاری از تولیدکنندگان مکمل های ورزشی و تغذیه ای، انواع مختلفی از چربی سوز را تولید می کنند و ادعاهای قابل توجهی دارند که بررسی ها نشان می دهد، ادعاها از نظر علمی با واقعیت مطابقت ندارد.
کافئین چیست؟
کافئین (۱،۳،۷-تری متیل گزانتین) یک محصول آلکالوئیدی گیاهی است که به طور طبیعی در انواع مواد غذایی و نوشیدنی یافت می شود.
کافئین به طور گسترده توسط سیستم اکسیداز سیتوکروم P-450 متابولیزه می شود.
کافئین از غذاها و نوشیدنی ها بعداز ۳۰ تا ۹۰ دقیقه و نیمه عمر تقریباً ۴ تا ۶ ساعت جذب می شود.
اثر کافئین بر ورزش
در دهه ۱۹۷۰ مطالعات گسترده ای بر اثر فیزیولوژیک کافئین بر متابولیسم در فعالیت های ورزشی انجام شد.
در این پژوهش ها نشان داده شد مصرف قهوه و کافئین خالص، قبل از یک مسابقه ورزشی به طور قابل توجهی نرخ اکسیداسیون چربی و همچنین عملکرد را افزایش می دهد.
بر اساس پژوهش ها کافئین فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک (SNS) را افزایش می دهد و اسیدهای چرب را از ذخایر چربی و یا داخل عضلات، آزاد می کند.
این مکانیسم که به طور غیرمستقیم از طریق افزایش سطح آدرنالین در گردش رخ می دهد، پتانسیل افزایش در دسترس بودن اسیدهای چرب برای اکسیداسیون را دارد.
بررسی های پژوهشی متعدد درباره تاثیرات کافئین بر متابولیسم نشان داد:
مصرف دوز بالای کافئین پتانسیل افزایش متابولیسم را دارد، اما ممکن است به تنهایی و به اندازه کافی قوی نباشد که به عنوان یک محصول کاهش وزن عمل کند.
کافئین و کاهش وزن
توصیهء علمی و حرفه ای برای کاهش وزن و کم کردن حجم و به صورت کلی تناسب اندام این است مصرف مکمل کافئین بدون ورزش و فعالیت بدنی، اثربخشی قابل توجهی ندارد.
مصرف دوزهای بالای کافئین بدون فعالیت ورزشی می تواند منجر به افزایش استرس و بی قراری عصبی شود.